Φόβος καὶ ἀγάπη

 

Fulton Sheen

Καθηγητής Ψυχολογίας

Ὁλόκληρο τὸ σύμπαν τὸ κυβερνοῦν νόμοι· οἱ νόμοι τῆς φύσεως. Δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ προβάλει ἔνσταση γιατί οἱ νόμοι λειτουργοῦν ἔτσι καὶ ὄχι διαφορετικά.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ὑποτάσσεται στοὺς νόμους οἱ νόμοι γίνονται δικοί του-κτῆμα του. Δηλ. στὴν οὐσία ὁ ἴδιος ἔχει κέρδος καὶ ὠφέλεια καὶ ὄχι οἱ νόμοι καθ’ ἑαυτοί. Παράδειγμα: ὅταν ὑποτάσσομαι στοὺς νόμους-κανόνες τῆς ὑγιεινῆς διατηρῶ τὸ σῶμα καὶ ὑγιεινὸ καὶ εὔρωστο.

Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ στὸ πνευματικὸ ἐπίπεδο. Λέει ὁ Χριστός: ἐκεῖνος πού μὲ ἀγαπάει τηρεῖ τὶς ἐντολές μου. Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ ἀληθινὴ ὑπακοὴ ἔχει πηγή της τὴν ἀγάπη καὶ ὄχι τὸν φόβο ἢ τὸν ἐξαναγκασμό.

Ρῖξε μιὰ ματιὰ καὶ θὰ τὸ ἰδεῖς. Ἀκόμη καὶ ὁ χειρότερος ἄνθρωπος τοῦ κόσμου γνωρίζει πολὺ καλὰ τὸ καθῆκον καὶ τὸ χρέος του ἀπέναντι τοῦ ἑαυτοῦ του, τῶν ἄλλων καὶ τοῦ Θεοῦ. Συνεπῶς, τὸ ὅτι ὁ ἄνθρωπος σήμερα βρίσκεται σὲ μιὰ πνευματική-ἐσωτερικὴ διάλυση δὲν ὀφείλεται τόσο στὴν ἄγνοια τοῦ καλοῦ ὅσο στὴν ἔλλειψη διάθεσης ὑπακοῆς στὸ καλὸ· στὸ σωστὸ· στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Oἱ ἐπίγειοι ἄρχοντες ζητοῦν καὶ ἀπαιτοῦν ἀπὸ τοὺς ὑπηκόους τους συμμόρφωση σὲ νόμους καὶ διατάξεις. Δὲν τοὺς ἀπασχολεῖ ὁ ἔσω ἄνθρωπος· ἡ πνευματικὴ ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου. (Γι᾽ αὐτὸ καὶ καμμιὰ φορὰ βγάζουν νόμους ἀντίθετους στὴν ἠθική, καὶ πολὺ περισσότερο στὸν νόμο τοῦ Θεοῦ). Καὶ γι᾽αυτό, ἡ ὅποια ἀνυπακοὴ καὶ παραβίαση ἔχει σὰν ἀποτέλεσμα τὴν ποινὴ καὶ τὴν τιμωρία. Π.χ. Ἕνα ἁπλὸ καθημερινὸ παράπτωμα: παραβίασες τὰ σήματα τῆς τροχαίας; πὰρε τό πρόστιμο!

Οἱ νόμοι τοῦ κράτους, σοῦ λένε: ἂν μὲ φοβᾶσαι, θὰ μὲ ὑπακοῦς. Ἀντίθετα. Ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, σοῦ λέει: Ἂν μὲ ἀγαπᾶς, θὰ τηρεῖς τὶς ἐντολές μου. Ὧ! Πόση ἡ διαφορά!

Σήμερα, ὅπως γνωρίζομε, ἡ «ἐλευθερία» ἀντικατέστησε τὴν ὑπακοή. Μερικοὶ «προοδευτικοὶ» ἔχουν κάμει σύνθημά τους ὅτι, ὁ πολιτισμός μας διατρέχει τὸν κίνδυνο νὰ χάσει τὸ δικαίωμα τῆς ἐλευθερίας του χάριν κάποιων «ἀπολιθωμένων» ἀρχῶν (καθήκοντος καὶ χρέους)! Στὴν πραγματικότητα ὅμως, τότε κινδυνεύει ὁ πολιτισμὸς ὅταν τὰ δύο ἀλλησυγκρούονται. Γιατί, εἰπέ μου, σὲ παρακαλῶ: πῶς εἶναι δυνατὸ ἕνας ἄνθρωπος πού δὲν ἔμαθε ποτὲ στὴν ζωή του τί σημαίνει ὑποταγὴ καὶ ὑπακοὴ θὰ μπορέσει αὔριο νὰ κυβερνήσει ἄλλους; Τί θὰ ἔλεγες γιὰ ἕνα στρατηγό, ὁ ὁποῖος δὲν διατέλεσε ποτὲ λοχαγός; Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος τί θὰ εἶναι γιὰ τὴν χώρα του; Εὐεργέτης ἢ ἀπειλή;

Γι᾽αυτό, θέλοντας ὁ Χριστὸς νὰ μᾶς διδάξει τὴν σημασία τῆς ὑποταγῆς καὶ τῆς ὑπακοῆς, λέει τὸ εὐαγγέλιο, ὅταν πῆγε στὴν Ναζαρὲτ σὰν παιδί-ἔφηβος ζοῦσε κάτω ἀπὸ τὴν ὑπακοὴ τῆς μητέρας Του καὶ τοῦ Ἰωσήφ. Μετὰ (ὑπακούοντας στὸν ἐπουράνιο Πατέρα του) ἔγινε ὑπήκοος καὶ μέχρι θανάτου· θανάτου σταυρικοῦ!

Ἡ ὑπακοή, λοιπόν, δὲν εἶναι χαρακτηριστικό-ἰδίωμα τῶν σκλάβων καὶ τῶν δούλων. Γιατί οἱ σκλάβοι καὶ οἱ δοῦλοι ἐνεργοῦν ἐνάντια στὴν θέλησή τους. Ἐκεῖνος πού ἦταν πραγματικὰ ἐλεύθερος, ἀπὸ ὅλους καὶ ὅλα (ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸν θάνατο), ἔγινε (θεληματικὰ) ὑπάκουος στοὺς γονεῖς του, γιὰ νὰ μᾶς δείξει καὶ νὰ μᾶς διδάξει ὅτι, ἡ πραγματικὴ ὁδὸς γιὰ τὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία εἶναι ἡ ὑπακοή.

Ἡ ἀληθινὴ ὑπακοή -σὲ ἐντολὲς καὶ νόμους- πηγάζει ἀπὸ τὸν σεβασμὸ καὶ τὴν ἀγάπη πού ἔχει κανεὶς στὸ πρόσωπο τὸ ὁποῖο τὶς δίνει.

Ὁ ἀληθινὰ ὑπάκουος, εἶναι ἐκεῖνος πού ὑπακούει, ὄχι ἀπὸ φόβο μήπως καὶ τιμωρηθεῖ, ἀλλὰ ὑπακούει ἀπὸ ἀγάπη, γιατί δὲν θέλει νὰ πληγώσει ἐκεῖνον ποῦ ἀγαπάει.