Έχει εξελιχθεί η επιστήμη σε τεχνολογία; Αυτή η ερώτηση αξίζει να αποσυσκευαστεί. Η «επιστήμη» εδώ αναφέρεται σε μια σύγχρονη παραλλαγή του ορθολογισμού, την «αυτόνομη» που ο Edmund Husserl χαρακτήρισε φάρσα. [1] Τώρα, αρχικά φαίνεται ότι η επιστήμη και η τεχνολογία είναι δύο ξεχωριστές επιχειρήσεις ανάπτυξης. Η επιστήμη παρέχει μια γνωσιολογική βάση για την τεχνολογική πράξη. Ωστόσο,
η επιστήμη, όπως ανακάλυψε ο Werner Heisenberg μιλώντας για «τη
σημερινή εικόνα της φυσικής της φύσης», αφορά τη σχέση μας με τη φύση,
παρά τη φύση καθεαυτή. [2]Αυτό
σημαίνει ότι η επιστήμη δεν μπορεί πλέον να είναι απλώς καρτεσιανή: δεν
μπορεί να είναι «απλώς θεωρητική». Στην πραγματικότητα, η σύγχρονη
επιστήμη δεν ήταν ποτέ. Αλλά τώρα έχουμε μια δημοφιλή επιβεβαίωση του τι είναι πραγματικά η επιστήμη, δηλαδή μια
διαδικασία με την οποία η θεωρία ως επίσημη μέθοδος γίνεται εξαιρετικά
πρακτική, ή όπως θα το έθετε ο Χέγκελ, «συγκεκριμένη».
Η επιστήμη πρέπει στη συνέχεια να εκφράσει μια προοδευτική σύνθεση του
«υποκειμένου» ( res cogitans ) και του «αντικειμένου» ( res extensa).
Αλλά αυτό ακριβώς είναι η τεχνολογία. Οπότε στην
πραγματικότητα ο Heisenberg καλεί το συμπέρασμα ότι η πρώιμη-μοντέρνα
επιστήμη εξελίσσεται (ή δεν θα έπρεπε να πούμε καλύτερα, ξεδιπλώνεται;) σε τεχνολογία, όχι, σίγουρα, ως απλό εργαλείο, αλλά ως μια διαδικασία ολοκλήρωσης όπου η υποκειμενικότητα αναιρείται ώς πράξη ανάδυσης, ως
αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «αντικειμενική συνείδηση» -
συνείδηση πλήρως (επανα)αποθηκευμένη και αρθρωμένη από τον δικό της
κόσμο/τάξη. Η επιστήμη θα ήταν
τότε το τεχνολογικό ξεδίπλωμα της τεχνοκρατίας, ο ναός όλης της
συνείδησης, τόσο της λογικής όσο και της φαντασίας/μνήμης.
Η έννοια του μαθηματικού για την επιστήμη ως καθαρά θεωρητική αντιπροσωπεύει κάτι ξεθωριασμένο ή ένα ξεθωριασμένο κατάλοιπο της κλασικής αρχαιότητας. [3]Πρακτικά, σήμερα ο μαθηματικός επανα-αρθρώνει μια μέθοδο που εγγράφεται στο πλαίσιο της τεχνολογικής επιβεβαίωσης της τεχνοκρατίας. Η μέθοδος δεν παρέχει καμία συγκεκριμένη γνώση της πραγματικότητας/φύσης, αλλά αποτελεί απλώς σκαλοπάτι ή εργαλείο για την ενσωμάτωσή μας ως συνειδητά όντα στην τεχνοκρατία. Η πρώιμη μοντέρνα υπόσχεση για αυτόνομα μαθηματικά, μαθηματικά που τελικά χειραφετήθηκαν από τη μεταφυσική, υποχωρεί στην επιβεβαίωση των μαθηματικών ως δούλη σε ένα τεχνολογικό καθεστώς στο οποίο οι μαθηματικοί τύποι πραγματοποιούνται/εκπληρώνονται σε μορφές ζωής που διαχειρίζονται μηχανές. Οι μορφές ζωής είναι οι ίδιοι οι τύποι, στο βαθμό που η διαχείρισή μας γίνεται με όρους τύπων, κλώνων δεδομένων ή αλγορίθμων. Εφόσον αντιλαμβανόμαστε τους μαθηματικούς τύπους ως απλώς θεωρητικούς,
Η εξοικείωση με τον Χέγκελ μπορεί να μας βοηθήσει να ξυπνήσουμε από τον εννοιολογικό λήθαργο στον οποίο παραμένουν όλοι όσοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η επιστήμη παράγει τεχνολογία εξ αποστάσεως – σαν να ήταν η τεχνολογία απλώς μια αντικειμενική οντότητα και τα σύγχρονα μαθηματικά ένα φάντασμα στη μηχανή. Το «υποκείμενο» και το «αντικείμενο» της νεωτερικότητας δεν ήταν ποτέ συγκεκριμένα αυτό που φαινόταν εκ πρώτης όψεως . Όταν ο Descartes «αναγγέλλει» τους δύο πόλους, στέκεται απλώς στην αυγή μιας διαδικασίας που ο δέκατος ένατος αιώνας προβάλλει σε όλους τους αιώνες με όρους History singulare tantum : μια παγκόσμια ιστορία που στοχεύει «λογικά» στην επιβεβαίωση ενός παγκόσμιου κράτους/κοινωνίας. .
Η επιβεβαίωση του Χέγκελ μέσω της άρνησης, όπως το καλό του Μακιαβέλι μέσω του κακού, στηρίζει όλα τα εξέχοντα φαινόμενα της εποχής μας: από την ταύτιση του τεχνοτυραννικού ελέγχου με την αδιάφορη κατοχύρωση της ελευθερίας, μέχρι την απώλεια της ταυτότητάς μας που γίνεται πραγματικότητα ως η ανακάλυψη της αληθινής μας ταυτότητας όπως ορίζεται από τη λεγόμενη τεχνητή νοημοσύνη (AI)· από τον ηθικό και πνευματικό εκφυλισμό που παρελαύνει ως φωτισμένη/«ξύπνησε» αυτοέκφραση, στην εννοιολόγηση του ευνουχισμού με όρους «επιβεβαίωσης φύλου».
Ο ιστορικισμός μας έχει διδάξει ότι το αφηρημένο βρίσκεται πάντα στη διαδικασία να γίνει συγκεκριμένο: οι ιδέες πρέπει να πραγματοποιούνται (γίνονται-πραγματικές) ιστορικά. να εφαρμοστούν στην πράξη προς το συμφέρον της ανόδου μιας ένδοξα ελεύθερης κοινωνίας. Είναι η αποθέωση της ελευθερίας που απαιτεί να αξιοποιήσουμε στρατηγικά το παρελθόν, τα φαντάσματα του αβυσσαλέου παρελθόντος μας, μήπως και ξαναπέσουμε δυστυχώς στην παρέα τους. «Ας συγκεντρώσουμε το παρελθόν σε ένα νέο έργο που θα μας διατηρήσει, τη μνήμη μας, πέρα από τον θάνατό μας! Ας εργαστούμε – πεθάνουμε – για την Τεχνοπυραμίδα στην οποία εδραιώνονται ιστορικά τα ιδανικά μας!». Έτσι ηχεί το κάλεσμα στα όπλα του ιστορικισμού καθώς αντηχεί «ανάμεσα στις γραμμές» στους διαδρόμους των εκπαιδευτικών μας ιδρυμάτων.
Η επιστήμη της Βαβέλ βρίσκεται στον Πύργο. Αυτό που υποτίθεται ότι δείχνει το κτίριο είναι ότι όλες οι παλιές σκέψεις ήταν απλές σκιές που προσδοκούσαν τον Πύργο. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την αρχαία έννοια του ατόμου, το αδιαίρετο αντικείμενο στοχασμού του Δημόκριτου σε ένα νοητικό κενό. Η νεωτερικότητα ανακυκλώνει το άτομο ως εμπειρικό αντικείμενο που, δεν αποτελεί έκπληξη, ο σύγχρονος άνθρωπος σταδιακά ανακαλύπτει ότι είναι τελικά διαιρετός. Το εμπειρικό συμβολικό αντίγραφο του αντικειμένου του στοχασμού οδηγεί στη συσκότιση του ανεξιχνίαστου ρήγματος μεταξύ νου και σώματος, τουλάχιστον όσον αφορά την ανικανότητά μας να υψώσουμε το δεύτερο στα ύψη του πρώτου. Το νέο εμπειρικό, ως «νέοι τρόποι και εντολές» του Μακιαβέλι ( modi ed ordini nuovi), τείνει να μας τυφλώνει απέναντι στη φυσική υπεροχή του στοχαστή έναντι του πρακτικού. Η εναλλακτική στο τραπέζι περιλαμβάνει τη μετατροπή του θεωρητικού σε σωματική οντότητα. Παραδειγματικά, το God's Mind into a Tower of Automatons.
Επιστρέφοντας στην επιστήμη δεν θα βρούμε τίποτα περισσότερο από μια σκιά της πιο πρόσφατης τεχνολογίας, όπως και όταν στρεφόμαστε σε παλιές θρησκείες πρέπει να αναζητούμε απλώς ό,τι είναι χρήσιμο σε αυτές. Δεν ρωτάμε ποιος Θεός είναι ο αληθινός, αλλά ποιος ταιριάζει καλύτερα σε εμάς, τους κατοίκους του Πύργου. Ποιος Θεός μπορεί να χρησιμεύσει καλύτερα ως μασκότ μας; Ομοίως, ρωτάμε: ποια επιστημονική θεωρία μπορεί να διακοσμήσει καλύτερα τον διάδρομο της τεχνολογικής ενδυνάμωσης; Ποιο λάβαρο πρέπει να στηρίζει η Θέλησή μας για Ισχύ, ακόμη και όταν προχωρά στο μέρος όπου μια πρόσωπο με πρόσωπο τρελή συνάντηση με τη δική της ανοησία γίνεται αναπόφευκτη;
Θα έπρεπε η επιστήμη να είναι κάτι περισσότερο από τη σκιά της τεχνολογίας; Αν θα έπρεπε ή όχι, δεν μπορούμε να πούμε σοβαρά αν δεν έχουμε βγει από τα νερά του ιστορικισμού για να θέσουμε το πλατωνικό ερώτημα για το τι είναι η επιστήμη από μόνη της ή από την ίδια της τη φύση. Φυσικά, αυτό το δύσκολο ερώτημα προϋποθέτει άνοιγμα σε κάτι μόνιμο ή στη φύση ως βασίλειο ουσιαστικής μονιμότητας. Έξω από το ρεύμα της τεχνολογικής παραγωγής, υπάρχει τίποτα περισσότερο από απλά φαντάσματα (όσο υπερβατικά αποσταγμένα κι αν είναι) που εκλιπαρούν για ένταξη στον γενναίο νέο μας κόσμο;
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλέπε ιδιαίτερα την Κρίση των Ευρωπαϊκών Επιστημών και την Υπερβατική Φαινομενολογία του Husserl . Evanston : Northwestern University Press, 1970 [1936]
[2] Βλέπε Karl Heisenberg, A Physicist's Conception of Nature [ Das Naturbild der Heutigen Physik ] . Λονδίνο: Hutchinson, 1958 [1955] .
[3] Για μια ακριβή περιγραφή της μετάβασης από τα κλασικά/αρχαία στα σύγχρονα μαθηματικά, βλέπε το Greek Mathematical Thought and the Origin of Algebra του Jacob Klein. Cambridge, Mass.: MIT Press, 1968 [1934].
Η έννοια του μαθηματικού για την επιστήμη ως καθαρά θεωρητική αντιπροσωπεύει κάτι ξεθωριασμένο ή ένα ξεθωριασμένο κατάλοιπο της κλασικής αρχαιότητας. [3]Πρακτικά, σήμερα ο μαθηματικός επανα-αρθρώνει μια μέθοδο που εγγράφεται στο πλαίσιο της τεχνολογικής επιβεβαίωσης της τεχνοκρατίας. Η μέθοδος δεν παρέχει καμία συγκεκριμένη γνώση της πραγματικότητας/φύσης, αλλά αποτελεί απλώς σκαλοπάτι ή εργαλείο για την ενσωμάτωσή μας ως συνειδητά όντα στην τεχνοκρατία. Η πρώιμη μοντέρνα υπόσχεση για αυτόνομα μαθηματικά, μαθηματικά που τελικά χειραφετήθηκαν από τη μεταφυσική, υποχωρεί στην επιβεβαίωση των μαθηματικών ως δούλη σε ένα τεχνολογικό καθεστώς στο οποίο οι μαθηματικοί τύποι πραγματοποιούνται/εκπληρώνονται σε μορφές ζωής που διαχειρίζονται μηχανές. Οι μορφές ζωής είναι οι ίδιοι οι τύποι, στο βαθμό που η διαχείρισή μας γίνεται με όρους τύπων, κλώνων δεδομένων ή αλγορίθμων. Εφόσον αντιλαμβανόμαστε τους μαθηματικούς τύπους ως απλώς θεωρητικούς,
Η εξοικείωση με τον Χέγκελ μπορεί να μας βοηθήσει να ξυπνήσουμε από τον εννοιολογικό λήθαργο στον οποίο παραμένουν όλοι όσοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η επιστήμη παράγει τεχνολογία εξ αποστάσεως – σαν να ήταν η τεχνολογία απλώς μια αντικειμενική οντότητα και τα σύγχρονα μαθηματικά ένα φάντασμα στη μηχανή. Το «υποκείμενο» και το «αντικείμενο» της νεωτερικότητας δεν ήταν ποτέ συγκεκριμένα αυτό που φαινόταν εκ πρώτης όψεως . Όταν ο Descartes «αναγγέλλει» τους δύο πόλους, στέκεται απλώς στην αυγή μιας διαδικασίας που ο δέκατος ένατος αιώνας προβάλλει σε όλους τους αιώνες με όρους History singulare tantum : μια παγκόσμια ιστορία που στοχεύει «λογικά» στην επιβεβαίωση ενός παγκόσμιου κράτους/κοινωνίας. .
Η επιβεβαίωση του Χέγκελ μέσω της άρνησης, όπως το καλό του Μακιαβέλι μέσω του κακού, στηρίζει όλα τα εξέχοντα φαινόμενα της εποχής μας: από την ταύτιση του τεχνοτυραννικού ελέγχου με την αδιάφορη κατοχύρωση της ελευθερίας, μέχρι την απώλεια της ταυτότητάς μας που γίνεται πραγματικότητα ως η ανακάλυψη της αληθινής μας ταυτότητας όπως ορίζεται από τη λεγόμενη τεχνητή νοημοσύνη (AI)· από τον ηθικό και πνευματικό εκφυλισμό που παρελαύνει ως φωτισμένη/«ξύπνησε» αυτοέκφραση, στην εννοιολόγηση του ευνουχισμού με όρους «επιβεβαίωσης φύλου».
Ο ιστορικισμός μας έχει διδάξει ότι το αφηρημένο βρίσκεται πάντα στη διαδικασία να γίνει συγκεκριμένο: οι ιδέες πρέπει να πραγματοποιούνται (γίνονται-πραγματικές) ιστορικά. να εφαρμοστούν στην πράξη προς το συμφέρον της ανόδου μιας ένδοξα ελεύθερης κοινωνίας. Είναι η αποθέωση της ελευθερίας που απαιτεί να αξιοποιήσουμε στρατηγικά το παρελθόν, τα φαντάσματα του αβυσσαλέου παρελθόντος μας, μήπως και ξαναπέσουμε δυστυχώς στην παρέα τους. «Ας συγκεντρώσουμε το παρελθόν σε ένα νέο έργο που θα μας διατηρήσει, τη μνήμη μας, πέρα από τον θάνατό μας! Ας εργαστούμε – πεθάνουμε – για την Τεχνοπυραμίδα στην οποία εδραιώνονται ιστορικά τα ιδανικά μας!». Έτσι ηχεί το κάλεσμα στα όπλα του ιστορικισμού καθώς αντηχεί «ανάμεσα στις γραμμές» στους διαδρόμους των εκπαιδευτικών μας ιδρυμάτων.
Η επιστήμη της Βαβέλ βρίσκεται στον Πύργο. Αυτό που υποτίθεται ότι δείχνει το κτίριο είναι ότι όλες οι παλιές σκέψεις ήταν απλές σκιές που προσδοκούσαν τον Πύργο. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την αρχαία έννοια του ατόμου, το αδιαίρετο αντικείμενο στοχασμού του Δημόκριτου σε ένα νοητικό κενό. Η νεωτερικότητα ανακυκλώνει το άτομο ως εμπειρικό αντικείμενο που, δεν αποτελεί έκπληξη, ο σύγχρονος άνθρωπος σταδιακά ανακαλύπτει ότι είναι τελικά διαιρετός. Το εμπειρικό συμβολικό αντίγραφο του αντικειμένου του στοχασμού οδηγεί στη συσκότιση του ανεξιχνίαστου ρήγματος μεταξύ νου και σώματος, τουλάχιστον όσον αφορά την ανικανότητά μας να υψώσουμε το δεύτερο στα ύψη του πρώτου. Το νέο εμπειρικό, ως «νέοι τρόποι και εντολές» του Μακιαβέλι ( modi ed ordini nuovi), τείνει να μας τυφλώνει απέναντι στη φυσική υπεροχή του στοχαστή έναντι του πρακτικού. Η εναλλακτική στο τραπέζι περιλαμβάνει τη μετατροπή του θεωρητικού σε σωματική οντότητα. Παραδειγματικά, το God's Mind into a Tower of Automatons.
Επιστρέφοντας στην επιστήμη δεν θα βρούμε τίποτα περισσότερο από μια σκιά της πιο πρόσφατης τεχνολογίας, όπως και όταν στρεφόμαστε σε παλιές θρησκείες πρέπει να αναζητούμε απλώς ό,τι είναι χρήσιμο σε αυτές. Δεν ρωτάμε ποιος Θεός είναι ο αληθινός, αλλά ποιος ταιριάζει καλύτερα σε εμάς, τους κατοίκους του Πύργου. Ποιος Θεός μπορεί να χρησιμεύσει καλύτερα ως μασκότ μας; Ομοίως, ρωτάμε: ποια επιστημονική θεωρία μπορεί να διακοσμήσει καλύτερα τον διάδρομο της τεχνολογικής ενδυνάμωσης; Ποιο λάβαρο πρέπει να στηρίζει η Θέλησή μας για Ισχύ, ακόμη και όταν προχωρά στο μέρος όπου μια πρόσωπο με πρόσωπο τρελή συνάντηση με τη δική της ανοησία γίνεται αναπόφευκτη;
Θα έπρεπε η επιστήμη να είναι κάτι περισσότερο από τη σκιά της τεχνολογίας; Αν θα έπρεπε ή όχι, δεν μπορούμε να πούμε σοβαρά αν δεν έχουμε βγει από τα νερά του ιστορικισμού για να θέσουμε το πλατωνικό ερώτημα για το τι είναι η επιστήμη από μόνη της ή από την ίδια της τη φύση. Φυσικά, αυτό το δύσκολο ερώτημα προϋποθέτει άνοιγμα σε κάτι μόνιμο ή στη φύση ως βασίλειο ουσιαστικής μονιμότητας. Έξω από το ρεύμα της τεχνολογικής παραγωγής, υπάρχει τίποτα περισσότερο από απλά φαντάσματα (όσο υπερβατικά αποσταγμένα κι αν είναι) που εκλιπαρούν για ένταξη στον γενναίο νέο μας κόσμο;
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλέπε ιδιαίτερα την Κρίση των Ευρωπαϊκών Επιστημών και την Υπερβατική Φαινομενολογία του Husserl . Evanston : Northwestern University Press, 1970 [1936]
[2] Βλέπε Karl Heisenberg, A Physicist's Conception of Nature [ Das Naturbild der Heutigen Physik ] . Λονδίνο: Hutchinson, 1958 [1955] .
[3] Για μια ακριβή περιγραφή της μετάβασης από τα κλασικά/αρχαία στα σύγχρονα μαθηματικά, βλέπε το Greek Mathematical Thought and the Origin of Algebra του Jacob Klein. Cambridge, Mass.: MIT Press, 1968 [1934].
...γιὰ τὴν Γραϕή,
ΑπάντησηΔιαγραφήἡ ἐπιστήμη ἀποτελεῖ δῶρο τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο,
ἐνῶ ἡ τεχνολογία, ἔχει τὴν ἀϕετηρία της, στὴν μ ά τ α ι α ἐλπίδα τῆς γενιάς τοῦ Κά'ι'ν
νὰ ϕτιάξουν ἕναν ἐπί γῆς παράδεισο,
σκορπώντας τὸν ἡγεμονικό τους Νοῦ, στὴν δημιουργία κατασκευῶν καὶ ἐϕευρέσεων
(χωρίς εὐλογία Θεοῦ)
ποὺ ἐνῶ θα μπορούσαν νὰ διευκολύνουν τὴν ἀνθρώπινη ζωή, καταλήγουν πάντοτε στο τέλος νὰ μᾶς σκλαβώνουνε στὰ δεσμά τους ...!