Το διαχρονικό πνεύμα του Αλεξάντρ Σολζενίτσυν: 1975-2022
«Μια αρχή της μηχανικής μάς λέει πως ένας μόνο άνθρωπος μπορεί, μ’ ένα αρκετά μακρύ μοχλό, να κινήσει ολόκληρο τον κόσμο. Ο Αλεξάντρ Σολζενίτσυν αποτελεί μια ζωντανή απόδειξη της αρχής αυτής.
Η πένα του χρησιμεύει ως μοχλός, ένας μοχλός που γίνεται ακόμη πιο ισχυρός χάρη στην ευφυία του συγγραφέα, το ταλέντο του, το κουράγιο του και την αδάμαστη ακεραιότητά του.
Προσπαθεί να κινήσει έναν κόσμο που περισσότερο από ποτέ άλλοτε είναι παραδομένος στην τρέλα και στη δειλία. Ένα κόσμο που χαιρετά τον τρόμο, το έγκλημα και την καταπίεση […]».
(L. Kirkland)
Γράφει ο Κωνσταντίνος Βαθιώτης
To 1977 o εκδοτικός οίκος Ι. Σιδέρης, στη σειρά «Πειστήρια» εξέδωσε ένα βιβιλιαράκι (υπό τον τίτλο «Ανατολή και Δύση») με τις ομιλίες που εκφώνησε ο Αλεξάντρ Σολζενίτσυν το καλοκαίρι του 1975 –παραμονές της συνδιάσκεψης του Ελσίνσκι– κατά την διάρκεια της επίσκεψης του συγγραφέως στην Η.Π.Α., προσκεκλημένος από την Συνομοσπονδία των Αμερικανικών Συνδικάτων AFL-CIO.
Στην ομιλία που εκφώνησε στις 30 Ιουνίου 1975 στην Ουάσιγκτον, ο Σολζενίτσυν αξιοποιεί δύο ρωσικές παροιμίες, οι οποίες είναι εξαιρετικά επίκαιρες.
Η πρώτη παροιμία είναι η εξής1:
«Ποτέ μη φωνάζεις τον λύκο να σε σώσει από τα σκυλιά! Πολέμα τα σκυλιά αλλά μην καλείς τον λύκο να σε βοηθήσει. Γιατί όταν έρθουν οι λύκοι, θα σκοτώσουν τα σκυλιά αλλά θα σε ξεσκίσουν και σένα επίσης».
Ο Σολζενίτσυν προσθέτει αμέσως μετά:
«Ο δημοκρατικός κόσμος θα μπορούσε να νικήσει το ένα ολοκληρωτικό καθεστώς μετά το άλλο, το Γερμανικό πρώτα και μετά το Σοβιετικό. Αντί γι’ αυτό όμως, δυνάμωσε τον Σοβιετικό ολοκληρωτισμό, βοήθησε να δημιουργηθεί ένας τρίτος ολοκληρωτισμός, ο Κινεζικός, και τελικά όλα αυτά οδήγησαν στη ρευστή σημερινή κατάσταση του κόσμου».
Εν έτει 2022, ο κόσμος έχει περάσει σε μια νέα φάση ολοκληρωτισμού, που είναι παγκόσμιας εμβέλειας και αλλάζει συνεχώς πρόσωπο: Πότε φορά την μάσκα της τρομοκρατίας, πότε της πανδημίας, πότε της κλιματικής αλλαγής, πότε της επισιτιστικής κρίσης, πότε της ενεργειακής κ.ο.κ.
Στο πλαίσιο αυτού του παγκόσμιου-πολυμορφικού ολοκληρωτισμού η προαναφερθείσα ρωσική παροιμία ισχύει ανάποδα:
Ποτέ μη φωνάζεις τα σκυλιά να σε σώσουν από τον λύκο! Επειδή, από καιρό, τα σκυλιά ζουν αρμονικά με τον λύκο, δεν θα έχεις καμία τύχη. Πολέμα απευθείας τον λύκο, παρακάμπτοντας τα σκυλιά!
Αποκωδικοποιώντας την παραβολή:
Αν θέλεις να υπερασπιστείς την ελευθερία και την αξία του ανθρώπου, χτύπα τον ολοκληρωτισμό με το δόρυ σου σημαδεύοντας την καρδιά του λύκου. Μην διανοηθείς να προσφύγεις στα σκυλιά της δικαιοσύνης, πιστεύοντας ότι θα έχει την πρόθεση να σε γλυτώσει από τους κυνόδοντες του λύκου2.
Σύμφωνα με την δεύτερη παροιμία που επικαλέσθηκε ο Σολζενίτσυν ισχύει ο εξής κανόνας3:
«Ο άνθρωπος του “ναι” είναι ο εχθρός σου, ο φίλος σου θα διαφωνεί μαζί σου».
Ο Σολζενίτσυν σχολιάζει επ’ αυτού:
«Φίλοι μου, δεν θα σας πω ευχάριστα-γλυκά λόγια. Η κατάσταση στον κόσμο δεν είναι μόνο επικίνδυνη, είναι απειλητική, είναι καταστροφική».
Στην συνέχεια, ο συγγραφέας συνοψίζει τις δύο τάσεις που υπήρχαν στον κόσμο του 20ού αιώνα4:
«Η μία είναι αυτή που […] βρίσκεται σε εφαρμογή πάνω από τριάντα χρόνια. Είναι η τάση του κοντόφθαλμου συμβιβασμού, η τάση να παραχωρούμε, να παραχωρούμε και να παραχωρούμε, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή ο λύκος θα έχει χορτάσει».
Η δεύτερη τάση θεωρείται από τον Σολζενίτσυν το κλειδί για τα πάντα, αυτό που θα εξασφαλίσει σε όλους το μέλλον μας5:
«Υπό τον σιδερένιο μανδύα του κομμουνισμού –για είκοσι χρόνια στη Σοβιετική Ένωση και μικρότερο χρόνο στις άλλες κομμουνιστικές χώρες– άρχισε να εκδηλώνεται κάποια ελευθερία του ανθρώπινου πνεύματος. Νέες γενιές μεγαλώνουν, που είναι σταθερές στην πλάτη τους με το κακό. Οι γενιές αυτές δεν είναι πρόθυμες να δεχτούν συμβιβασμούς στερημένους από κάθε αρχή. Προτιμούν να χάσουν τα πάντα –μισθό, ανέσεις, ακόμη και την ίδια την ζωή – αλλά δεν είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν τη συνείδησή τους, δεν είναι διατεθειμένες να κάνουν συμφωνία με τον διάβολο».
Στην σημερινή εποχή του παγκόσμιου-πολυμορφικού ολοκληρωτισμού είναι πλέον ολοφάνερο ότι κυριάρχησε η πρώτη τάση. Οι πολίτες απανταχού της γης αποδείχθηκαν διαρκώς ενδοτικοί, αφού στους κυνόδοντες του ολοκληρωτικού λύκου παρέδωσαν σταδιακά ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα του σώματος και της ψυχής τους:
Αρχικά άφησαν τον λύκο να κατασπαράξει το πρόσωπό τους φορώντας τους μάσκα, στην Ελλάδα μάλιστα όχι μόνο μία, αλλά δύο.
Στην συνέχεια, επέτρεψαν στον λύκο να χώνει τα νύχια του στα ρουθούνια τους και να τους μεταχειρίζεται σαν ύποπτους τρομοκράτες από τους οποίους παίρνει δείγμα DNA.
Μετά, πείσθηκαν ή εξαναγκάσθηκαν να δώσουν στον λύκο το μπράτσο τους για να εγχέει στον οργανισμό τους ένα καινοφανές φαρμακευτικό σκεύασμα.
Ακολούθως, συμπεριφέρθηκαν σαν τηλεκατευθυνόμενα υγειονομικά πρεζόνια που προσέρχονται υπάκουα για τρύπημα κάθε φορά που βγαίνει φιρμάνι από τους ντίλερ του “θαυματουργού όπλου” κατά του “αόρατου εχθρού”.
Ενώ, λοιπόν, η δεύτερη τάση, όπως περιγράφεται παραπάνω από τον Σολζενίτσυν σημαίνει ότι οι νέες γενιές «προτιμούν να χάσουν τα πάντα –μισθό, ανέσεις, ακόμη και την ίδια την ζωή – αλλά δεν είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν τη συνείδησή τους, δεν είναι διατεθειμένες να κάνουν συμφωνία με τον διάβολο», στον ανάποδο κόσμο της εποχής του κορωνοϊού ισχύει το ακριβώς αντίθετο:
Οι γενιές του παγκόσμιου-πολυμορφικού ολοκληρωτισμού προτίμησαν να θυσιάσουν την συνείδησή τους και να κάνουν συμφωνία με τον διάβολο, προκειμένου να μη χάσουν τον μισθό και τις ανέσεις τους!
Κι έτσι ο παραλογισμός θριάμβευσε:
Μια διασκέδαση στα μπουζούκια μετρά περισσότερο από την ακεραιότητα της συνείδησης και του σώματος!
Ανάποδα πρέπει να διαβαστεί και η δεύτερη ρωσική παροιμία που ανέφερε ο Σολζενίτσυν. Όσο αληθές είναι ότι «ο άνθρωπος του “ναι” είναι ο εχθρός σου, ο φίλος σου θα διαφωνεί μαζί σου», άλλο τόσο αληθές είναι ότι:
Ο άνθρωπος που ζητά τυφλά το “ναι” σου και δεν σε αφήνει να διαφωνείς μαζί του είναι ο απόλυτος εχθρός σου.
Στην ομιλία που εκφώνησε την 9η Ιουλίου 1975 στην Νέα Υόρκη, ο Σολζενίτσυν επικαλέσθηκε μία ακόμη ρωσική παροιμία, η οποία είναι εξίσου επίκαιρη με τις προηγούμενες6:
«Απ’ τις πολλές φορές που πηγαίνει η στάμνα στη βρύση, κάποτε θα σπάσει».
Η ερμηνεία της από τον ίδιο τον Σολζενίτσυν7:
«Σ’ έναν κόσμο που οι θέσεις είναι πανάκριβες πρέπει να μάθουμε να πληρώνουμε την τιμή που η κάθε μία απ’ αυτές τις θέσεις αξίζει. Δεν γίνεται ν’ αγαπάτε την ελευθερία και ταυτόχρονα να συμβιβάζεστε με τη βία και την τυραννία που μέσα σ’ αυτές είναι βυθισμένο το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας».
Η ερμηνεία της παροιμίας προσαρμοσμένη στο καθεστώς του παγκόσμιου-πολυμορφικού ολοκληρωτισμού:
Δεν γίνεται ν’ αγαπάτε την ελευθερία και την αξία του ανθρώπου, αλλά ταυτοχρόνως να συμβιβάζεστε με την βία της βιοεξουσίας και την ψηφιακή τυραννία, που σήμερα φορά υγειονομική μπέρτα, αύριο όμως θα καλύπτεται από κλιματικό ή άλλης φύσεως μανδύα.
Ο Σολζενίτσυν κάνει μια διαπίστωση που θα μπορούσε να αφορά στο ακέραιο την δική μας εποχή8:
«Η παγκόσμια ιστορία, ολόκληρος ο πολιτισμός βρίσκονται σε μια σημαντική καμπή. Πολλοί παρατηρητές, από διαφορετικές σκοπιές ο καθένας τους, το έχουν παρατηρήσει αυτό. Αυτή την καμπή δεν μπορώ να τη συγκρίνω παρά μόνο με τη στροφή που σημάδεψε το πέρασμα της ανθρωπότητας απ’ το Μεσαίωνα στη σύγχρονη εποχή. Η τωρινή καμπή είναι μια ολόκληρη, μια πλήρης στροφή του πολιτισμού. Όλες οι παραδοσιακές έννοιες ξεθωριάζουν και οι ορισμοί τους χάνουν την ακρίβειά τους. Οι λέξεις οι πιο τρέχουσες, οι πιο συνηθισμένες, οι πιο κανονικές σιγά-σιγά αδειάζουν από νόημα. Μέθοδοι που επί αιώνες είχαν αποδείξει τη χρησιμότητά τους παύουν πια να είναι αποτελεσματικές. Όλες οι αξίες που λατρέψαμε, που αγαπήσαμε και που γι’ αυτές χτυπούσαν οι καρδιές μας κι έτρεμαν οι ζωές μας αρχίζουν να σβήνουν και κινδυνεύουν από στιγμή σε στιγμή να καταρρεύσουν».
Αρκεί, λοιπόν, να θυμηθούμε πόσο άδειασε από νόημα η λέξη ελευθερία, έτσι όπως την χρησιμοποίησαν οι νεοταξίτικες μαριονέτες για να πείσουν τον λαό ότι το μαζικό τρύπημα ήταν μια επιχείρηση ελευθερίας (ενώ πρόκειται για επιχείρηση σκλαβιάς που μετατρέπει τον άπαξ τρυπημένο σε αενάως τρυπητέο!) και, αντιστοίχως, ότι:
Το πρόστιμο σε βάρος των ατρύπητων πολιτών ηλικίας άνω των 60 ετών δεν είναι εξαναγκαστικό, διότι –άκουσον, άκουσον!– αν κάποιος επιλέξει να τρυπηθεί, δεν θα το πληρώσει. Άρα ακόμη κι ένας ληστής ενθυλακώνει νομίμως τα χρήματα του απειλουμένου, αφού αυτός, παρότι απειλήθηκε, δεν εξαναγκάσθηκε, αλλά συνεργάσθηκε οικειοθελώς!
O tempora, o mores!
Οι παραδοσιακές έννοιες δεν ξεθώριασαν απλώς και οι ορισμοί τους δεν έχασαν απλώς την ακρίβειά τους, όπως παραπονιόταν ο Σολζενίτσυν πριν από 47 χρόνια, αλλά πολύ περισσότερο αναποδογύρισαν.
Η ελευθερία έγινε σκλαβιά και η σκλαβιά ελευθερία.
Και πάλι με τα λόγια του Σολζενίτσυν, τα οποία απευθύνονταν στους ελεύθερους (;) Αμερικανούς:
«Εκ γενετής είμαστε σκλάβοι. Γεννιόμαστε σκλάβοι. Εγώ που δεν είμαι πια και πολύ νέος, γεννήθηκα μέσα στη σκλαβιά. Αλλά αυτό που είναι αληθινό για μένα είναι ακόμη πιο αληθινό για τους νέους. Είμαστε σκλάβοι, αλλά με όλοι τη δύναμη της ψυχής μας ποθούμε την ελευθερία. Ενώ εσείς γεννηθήκατε ελεύθεροι. Αλλά γιατί, ενώ είστε ελεύθεροι, θέλετε να χαλκεύσουν επάνω σας τα δεσμά του σκλάβου; Γιατί βοηθείτε αυτούς που μας τυραννούν;».
Αν ζούσε σήμερα ο Σολζενίτσυν, δεν αποκλείεται να ρωτούσε τους λαούς που παραδόθηκαν αμαχητί στον υγειοναζισμό-ιατροφασισμό και προπάντων τον ελληνικό λαό:
Γιατί αφήνετε την ολοκληρωτική κυβέρνηση Μητσοτάκη να σας εξευτελίζει καθημερινά βιάζοντας την κοινή λογική;
Γιατί επιτρέπετε να σας μεταχειρίζεται σαν ζώα με διπλό φίμωτρο και σαν προϊόντα που πρέπει συνεχώς να σκανάρονται;
Γιατί θέλετε να χαλκεύουν επάνω σας τα δεσμά του σκλάβου;
Γιατί συνεργάζεστε με αυτούς που σας τυραννούν;
Ο Ρώσος νομπελίστας ίσως επαναλάμβανε το παράδειγμα του σκακιστή9:
«Πολύ λίγη σημασία έχει εάν ο σκακιστής θα χάσει ή θα κερδίσει. Σημασία έχει ότι ο σκακιστής μέσα στη ζέστη της δράσης ξέχασε να κοιτάξει τον αντίπαλό του που έχει βλέμμα δολοφόνου. Ενός δολοφόνου, που σε περίπτωση αποτυχίας κρατάει πίσω του κρυμμένο ένα σφυρί που μ’ αυτό θα σπάσει το κεφάλι του αντιπάλου του και θα στείλει το παιχνίδι να κάνει περίπατο. Παρ’ όλη την ευφυία του, ο σκακιστής ξέχασε να σηκώσει το βλέμμα του και να κοιτάξει το βαρόμετρο. Ούτε καν λαβαίνει υπ’ όψη του ο σκακιστής μας ότι έξω σκοτείνιασε, ότι ο υδράργυρος χαμήλωσε, και ότι πυκνά σύννεφα που προμηνύουν θύελλα, αδιάκοπα, συγκεντρώνονται στον ουρανό».
Ωστόσο, ο ωραίος αυτός παραλληλισμός θα ήταν ανεδαφικός για τους σημερινούς Έλληνες, αφού αυτοί έχουν σταματήσει προ πολλού να παίζουν σκάκι.
Ζουν μόνο στο δυστοπικό τώρα, χωρίς να επιχειρούν προβολές στο αύριο της τελεσίδικης (αλλά όχι αμετάκλητης) επιβολής του Αντιχρίστου.
Δεν προσπαθούν καν να φαντασθούν πού θα οδηγήσουν με μαθηματική ακρίβεια οι αδιάκοπες παραχωρήσεις της ψυχής και του σώματός τους στις βουλές των βουλιμικών βιοεξουσιαστών τους.
Συνδυαστικά με τον Σολζενίτσυν, ο οποίος προειδοποιούσε για τον κίνδυνο των συνεχών παραχωρήσεων και των κοντόφθαλμων συμβιβασμών, ας διαβαστεί ξανά ένα από τα πιο φλέγοντα χωρία της Αποκαλύψεως του Ιωάννου10:
«καὶ ἐδόθη αὐτῷ πνεῦμα δοῦναι τῇ εἰκόνι τοῦ θηρίου, ἵνα καὶ λαλήσῃ ἡ εἰκὼν τοῦ θηρίου καὶ ποιήσῃ, ὅσοι ἐὰν μὴ προσκυνήσωσι τῇ εἰκόνι τοῦ θηρίου, ἵνα ἀποκτανθῶσι»
«καὶ ποιεῖ πάντας, τοὺς μικροὺς καὶ τοὺς μεγάλους, καὶ τοὺς πλουσίους καὶ τοὺς πτωχούς, καὶ τοὺς ἐλευθέρους καὶ τοὺς δούλους, ἵνα δώσωσιν αὐτοῖς χάραγμα ἐπὶ τῆς χειρὸς αὐτῶν τῆς δεξιᾶς ἢ ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν»
«καὶ ἵνα μή τις δύνηται ἀγοράσαι ἢ πωλῆσαι εἰ μὴ ὁ ἔχων τὸ χάραγμα, τὸ ὄνομα τοῦ θηρίου ἢ τὸν ἀριθμὸν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ».
Ευλόγως θα σκεπτόταν κάποιος να υποστηρίξει ότι η αντιτριάδα των όπλων κατά του “αόρατου εχθρού”, αποτελούμενη από την μάσκα, τα διαγνωστικά τεστ και το εμβόλιο, επιτελεί την λειτουργία του αντίχριστου χαράγματος, αφού χωρίς αυτά (διαζευκτικώς ή σωρευτικώς) οι πολίτες δεν μπορούν να μετάσχουν στις εμπορικές συναλλαγές ή να λάβουν μέρος σε κοινωνικές δραστηριότητες. Κοντολογίς: Υφίστανται τον κοινωνικο-οικονομικό αποκλεισμό τους.
Δυστυχώς, η ομοιότητα ανάμεσα στο χάραγμα και την προαναφερθείσα αντιτριάδα είναι πολύ μεγάλη για να παρακάμπτεται ελαφρά τη καρδία ή, ακόμη χειρότερα, περιπαικτικά. Συνεπώς:
Το χάραγμα δεν δικαιολογεί συνειδησιακό άραγμα!
Η οπλική αντιτριάδα επιβάλλει διανοητική γρηγοράδα!
Δεν επιτρέπεται να αποκλείουμε τίποτε, γιατί τότε είναι που ξαφνικά μπορεί να αποκλειστούμε!
Ανατολή και Δύση, μτφ.: Α. Τσακίρης, σελ. 24.
Επ’ αυτού βλ. Βαθιώτη, Από την πανδημία στην κλιματική αλλαγή. Συντονισμένα τρομο-κράτη σε φόντο παγκόσμιας διακυβέρνησης, εκδ. Αλφειός, Αθήνα 2021, σελ. 317, όπου η φράση: Δεν προστρέχουμε στα λυκόπουλα για να προστατευθούμε από τον λύκο.
Ό.π., σελ. 25.
Ό.π., σελ. 46.
Αυτόθι.
Ανατολή και Δύση, μτφ.: Απ. Κατσόγιαννος, σελ. 73.
Αυτόθι.
Ό.π., σελ. 80.
Ό.π., σελ. 79.
Κεφ. 13, 15-17.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου