26 Ιανουαρίου 1821 - Επέτειος της Μυστικής Συνέλευσης της Βοστίτσας.

Του Δημήτρη Σταθακοπούλου, Δρα Πάντειου Πανεπιστημίου - Οθωμανολόγου.

 

Θα παραθέσω εν συντομία τη σημασία της «Συνέλευσης της Βοστίτσας ( 26-30 Ιανουαρίου 1821 ) », την οποία δημοσίως , προφορικά και εγγράφως, έχω θεωρήσει ώς : «το τελευταίο προεπαναστατικό και ταυτόχρονα το πρώτο Πολιτικό Επαναστατικό γεγονός του αγώνα του 1821» , συμφωνώντας απόλυτα με τον καθηγ. Βασ. Σφυρόερα.

Σκοπός της ήταν, η οργάνωση και ο προσδιορισμός του χρόνου εκδήλωσης της επανάστασης στο Μοριά την Ανοιξη του 1821.

Ως δικαιολογία της Συνέλευσης, προς τους Οθωμανούς, δόθηκε , η τάχα κτηματική διαφορά μεταξύ των ιερών μονών Ταξιαρχών και Μ.Σπηλαίου.

Η συνέλευση, για να λυθούν οι υποτιθέμενες κτηματικές διαφορές των ιερών μονών, γινόταν κάθε μέρα σε διαφορετικό σπίτι ή χώρο όπως ήταν οι οικίες των: Ανδρέα Λόντου, Αλέξανδρου Δεσποτόπουλου και Άγγελου Μελετόπουλου, καθώς και σ’ένα ναϊδριο, ίσως του αγίου Γεωργίου στην Τέμενη.

Οι συζητήσεις, δεν αφορούσαν τις δήθεν κτηματικές διαφορές, αλλά τα της Επανάστασης και άρχισαν μετά την άφιξη του Φιλικού και ορμητικού Γρ. Δικαίου / Παπαφλέσσα ως εκπροσώπου του Υψηλάντη και της Φιλικής Εταιρίας. Στη Συνέλευση πήραν μέρος πολλοί κληρικοί από όλη την Πελοπόννησο, όπως και πρόκριτοι από τις επαρχίες Πατρών, Βοστίτσας και Καλαβρύτων. Πρόεδρος της Συνέλευσης ορίστηκε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός . Ο Παπαφλέσσας, ήταν ο εισηγητής της Φιλικής εταιρίας, ενώ σώζονται τα ονόματα των παρευρισκομένων: Χριστιανουπόλεως Γερμανού Ζαφειρόπουλου, με τον Πρωτοσύγκελό του Αμβρόσιο Φραντζή, ο Νικόλαος και ο Ανδρέας Λόντος . Ο Ασημάκης και ο Ανδρέας Ζαΐμης. Ο Ανδρέας Χριστόδουλος ή Χριστοδούλου. Ο Σωτήρης Χαραλάμπης. Ο Επίσκοπος Κερνίκης ή Κερνίτσης και Καλαβρύτων Προκόπιος. Ο Ηγούμενος του Μεγάλου Σπηλαίου Ρεγκλής ή Μπόχαλης. Ο Ιερομόναχος Ιερόθεος. Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος, ο Λέων Μεσσηνέζης, ο Ιωάννης Παπαδόπουλος, ο Ασημάκης Φωτήλας, ο Σωτήριος Θεοχαρόπουλος, ο Επίσκοπος Μονεμβασίας Χρύσανθος κ.ά

Σε παλαιότερη ομιλία μου του Δήμου, αλλά και σε εκδήλωση της ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ –ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ( ΙΛΕΑ ), είχα αναφέρει : «Είναι η πρώτη επίσημη πολιτική πράξη των Ελλήνων, που καθόρισε και την επίσημη έναρξη του Αγώνα, σύμφωνα με τη θέληση των Φιλικών και θ’ αναφέρω παρακάτω ακριβώς τι αναφέρει ο αυτόπτης μάρτυρας Αλ. Δεσποτόπουλος:

" …Οι πρόκριτοι αποφάσισαν, να στείλουν τον Ιωάν.Παπαρρηγόπουλον να πληροφορηθούν αν ο Τσάρος θα τους βοηθούσε, αν επαναστατούσαν και παρεδέχθησαν ως ημέρα εξεγέρσεως την 25ην Μαρτίου, αν οι απαντήσεις ήσαν ευνοϊκαί, ή την 23ην Απριλίου αν θα αργούσαν. Αλλιώς την 21ην Μαΐου. Απεφάσισαν ακόμη, στην Βοστίτσαν αν η τουρκική διοίκησις μάθαινε τα τεκταινόμενα και τους προσκαλούσε στην Τρίπολη να μην πάνε" , σύμφωνα με το άρθρο ΙΑ των πρακτικών της Συνέλευσης που δυστυχώς δεν σώζονται.

Επομένως πρόκειται για γεγονός ιστορικό, πανελλήνιο, (όχι μόνο τοπικό), με ιδιαίτερο ιστορικό βάρος, αφού σε αυτήν συμμετείχαν πολλοί ex officio εκπρόσωποι των Ελλήνων του Μοριά , αλλά και μέλη της Φιλικής Εταιρίας.

Τα παραπάνω, μας μαρτυρούν κάτι πολύ σημαντικό :

Πως παρά τις αντεγκλήσεις, τις διαφορές, τις επιφυλάξεις των συμμετεχόντων, της «πλαστογραφίας εγγράφων» από τον Παπαφλέσσα / Γρ.Δικαίο, - για να τους παρασύρει σε άμεση επανάσταση - , τελικώς, η μυστική αυτή σύναξη, με τον άκρως πολιτικό της χαρακτήρα, πέτυχε το σκοπό που έγινε, μιάς και , παρά τις επιφυλάξεις και τις βαθιές αντιθέσεις τους, όλοι οι συμμετέχοντες είχαν μιά κοινή πεποίθηση πως : ΔΕΝ πάει άλλο.

Δεν ξέραν ακριβώς τι θα έρθει ( καταστροφή ή ελευθερία και άραγε τι είδους Ελευθερία ; ) , ήξεραν όμως πως δεν ήθελαν άλλο απ’ αυτό που βίωναν . Θέλησαν λοιπόν από κοινού να δώσουν χώρο, να γεννηθεί το νέο και εναντιώθηκαν με τίμημα τη ζωή τους στο παλαιό δυναστικό.

Η Συνέλευση, δεν φανερώθηκε, δεν προδόθηκε εκ των έσω - άν και ο οθωμανός διοικητής της Πάτρας Μουχλίς Γιουσούφ , αμέσως ενημερώθηκε από τον Βρετανό Πρόξενο Γκρήν και τον υποπρόξενο Κατράι τι δρομολογούσε - , οργάνωσε την επανάσταση στο Μοριά και κυρίως την υλοποίησε και ολοκλήρωσε επιτυχώς από το Μάρτιο του 1821.