κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης-«Βαρδιάνος στα Σπόρκα»

Στο αφήγημα/νουβέλλα του κυρ Αλέξανδρου  Παπαδιαμάντη: "Βαρδιάνος στα σπόρκα" θα ακουσετε  την απίστευτη ιστορία της Θεια-Σκεύως της Γιαλινίτσας, η οποία μεταμφιέστηκε σε άντρα και πήγε να φυλαξει βάρδια [βαρδιάνος] στα πλοία, που είχαν τεθεί σε καραντίνα εκτός λιμένος υπό τύπον πρόχειρου λοιμοκαθαρτηρίου [σπόρκα] ωστε να σώσει τον γιο της απ' την επιδημία χολέρας στη δεκαετια του 1860!

Α, και κατι ακομα...
Αν εχετε παιδακια, βγαλτε τους προς στιγμην τη μασκα και δωστε τους να διαβασουν Παπαδιαμαντη!
Να μην λησμονησουν τη γλωσσα μας.. 

(Λ.Πανούσης)

Ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, στὸ διήγημά του «Βαρδιάνος στὰ Σπόρκα», περιγράφει τὶς συνέπειες μίας ἐπιδημίας χολέρας, ποὺ ἐνέσκηψε στὴν ἐποχή του.  Διαβάζω: «Κακὴ ὑποψία, δυσπιστία καὶ ἰδιοτέλεια, χωροῦσα μέχρι ἀπανθρωπίας, ἐβασίλευε πανταχοῦ. Ὅλα ταῦτα ἦσαν εἰς τὸ βάθος, καὶ ὁ φόβος τῆς χολέρας ἦτο εἰς τὴν ἐπιφάνειαν. Θὰ ἔλεγε τίς, ὅτι ἡ χολέρα ἦτο μόνον πρόφασις, καὶ ὅτι ἡ ἐκμετάλλευσις τῶν ἀνθρώπων ἦτο ἡ ἀλήθεια. Τὸ δαιμόνιον τοῦ φόβου εἶχεν εὕρει ἑπτὰ ἄλλα δαιμόνια πονηρότερα ἑαυτοῦ καὶ εἶχε λάβει κατοχὴν ἐπὶ τοῦ πνεύματος τῶν ἀνθρώπων». (ἐκδ. Γιοβάννης, τόμ. 3, σελ.159).

 Μὲ τὴν ἐπιδημία ξεβράστηκαν τὰ τέρατα ποὺ ἐμφώλευαν στὶς ψυχὲς πολλῶν. Κοινωνικὸς κανιβαλισμός. Τὸ Πάσχα κάποιοι κατέδιδαν ἱερεῖς ποὺ κοινωνοῦσαν κόσμο. Θὰ καταντήσουμε νὰ βλέπουμε βιαιοπραγίες σὲ ὅσους δὲν φοροῦν μάσκα.  Καὶ δὲν τὸ κάνουν, ὅσοι ἀναζητοῦν καὶ καταγγέλλουν “παραβάτες”, ἀπὸ φόβο μόνον. Ὄχι. Ἡ ἀπάντηση βρίσκεται στὴν τελευταία φράση τοῦ Παπαδιαμάντη.

  Ἀναδεικνύει καὶ φιλοτεχνεῖ  ὁ μεγάλος Σκιαθίτης κάποιες ψυχὲς πού, ἐν μέσῳ τῆς ἀπανθρωπίας καὶ τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ, μοσκοβολοῦσαν σὰν τὸ Τίμιο Ξύλο, σὰν τὴν θεία Σκεύω τὴν Σαβουροκόφα, ποὺ ὑφίστατο λόγῳ τῆς θωριᾶς της «τοὺς γογγυσμοὺς καὶ τοὺς χλευασμοὺς ὅλων», ἀλλὰ τοὺς ἔφερε ἐν ὑπομονῇ καὶ δὲν ἔπαυε νὰ νουθετεῖ τὸ καλό, γιατί ἦταν ἄξια τοῦ πρώτου τῶν μακαρισμῶν τοῦ Κυρίου καὶ γονατιστὴ μπροστὰ στὰ εἰκονίσματα τῆς Παναγίας, ἐπροσεύχετο γιὰ ὅλους. Ποτὲ δὲν θὰ παύσουν νὰ εὐδοκιμοῦν ἐν μέσῳ δυσωδίας, τὰ μυρίπνοα ἄνθη τῆς ἁγιότητας…