ΣΕΝΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ας κάνουμε μια προσπάθεια να εξετάσουμε πως θα εξελιχθούν στις 31/12/20 κάποια βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας.
1. Η οικονομική δραστηριότητα έχει ανασταλεί στο μεγαλύτερο μέρος της. Η κατανάλωση καρκινοβατεί. Ο τουρισμός και οι μεταφορικές δραστηριότητες μάλλον χάνουν πολύ μεγάλο μέρος, αν όχι το σύνολο, της περιόδου. Οι εξαγωγές προοδευτικά ατονούν και μετατρέπονται σε επίπονη διαδικασία. Η κατασκευαστική δραστηριότητα που, μετά από 10 χρόνια συνεχούς υποχώρησης, παρουσίασε σημάδια ανάκαμψης τον τελευταίο 1,5 χρόνο, ξαναμπαίνει στη καραντίνα.
Η οικονομία όμως είναι κλίμα και προσδοκίες.
Ακόμη κι αν δρομολογηθεί κάποια στιγμή, σε 2, σε 3 μήνες, η λελογισμένη επαναφορά προς τη κανονικότητα (;;;) είναι βέβαιο ότι τίποτε δεν θα είναι όπως πρίν.
Ο φόβος, ο πανικός, η ανασφάλεια, η κακή ψυχολογία, τα δραματικά μειωμένα εισοδήματα, είναι παράγοντες που θα διατηρήσουν επιβαρυμένο το κλίμα στην οικονομία.
Ας αναρωτηθούμε πόσοι από εμάς θα τολμήσουν να πάνε σε κάποιο ξενοδοχείο ακόμη και τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο, για διακοπές.
Ας αναρωτηθούμε πόσο χρόνο ψυχολογικής ανάκαμψης θα χρειαστούμε μέχρι να ξαναμπούμε στο περιορισμένο χώρο ενός αεροσκάφους ή ενός πλοίου, προκειμένου να ταξιδέψουμε.
Ας αναρωτηθούμε με πόση ευκολία η προθυμία θα επισκεφθούμε ξανά ένα εστιατόριο, μιά καφετέρια ή κάποιο άλλο χώρο εστίασης, όταν με το καλό αρχίσουν να προσφέρουν και πάλι τις υπηρεσίες τους στο κοινό.
Ας αναρωτηθούμε πότε θα εξαλειφθεί η έγνοια του κινδύνου από το μυαλό μας.
Εάν οι παραπάνω σκέψεις απηχούν την εικόνα του άμεσου μέλλοντος μας, τότε η υποχώρηση του εθνικού προϊόντος θα είναι πολύ μεγάλη. Εκτιμώ ότι θα κινηθεί μεταξύ του 25% και του 35%. Ας θεωρήσουμε ως υπόθεση εργασίας ότι η πτώση θα κινηθεί περί το 30%. Το ΑΕΠ των 194 δίς της 31/12/19 δηλαδή στις 31/12/20 θα προσγειωθεί στα 135-140 δίς.

2. Ο προϋπολογισμός του 2020 προβλέπει έσοδα 54 δίς και πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%.
Η αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας και οι διευκολύνσεις του κυβερνητικού πακέτου θα επιφέρουν τεράστια υστέρηση εσόδων.
Τα έσοδα από άμεσους φόρους θα υποστούν μεγάλη μείωση. Εξ αιτίας της αδυναμίας καταβολής των φόρων και του πολύμηνου ετεροχρονισμού καταβολής των φορολογικών υποχρεώσεων των πληττομένων ΚΑΔ.
Τα έσοδα από έμμεσους φόρους-ΦΠΑ θα καταρρεύσουν. Οι μόνοι κλάδοι που εισπράττουν και αποδίδουν ΦΠΑ είναι τα super markets και τα φαρμακεία.
Ισχυρή πτώση θα καταγραφεί και στους λοιπούς φόρους κατανάλωσης, όπως στα πετρελαιοειδή, ένεκα της ιδιαίτερα μειωμένης κυκλοφορίας των μηνών της καραντίνας.
Αλλά και μετά την επιχείρηση επανεκκίνησης, οψέποτε αρχίσει, ποιά θα είναι η δυνατότητα των υποχρέων και ποιά η κατάσταση ρευστότητας επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων, ώστε να εξυπηρετούν απρόσκοπτα τις υποχρεώσεις τους;
Εκτιμώ ότι τα έσοδα θα υστερήσουν δραματικά και δεν αναμένεται να υπερβούν τα 35-40 δίς.
3. Το σκέλος των δαπανών αντιθέτως αναμένεται να αυξηθεί δραματικά. Στις δαπάνες του προϋπολογισμού θα προστεθούν όλα τα πακέτα που συνεχώς θα εξαγγέλλει η κυβέρνηση για την ανακούφιση πολιτών και επιχειρήσεων σε αργία. Αν κρίνουμε από το ύψος του αρχικού πακέτου ύψους 6,5 δίς καθίσταται προφανές ότι η ετήσια υπέρβαση δαπανών θα ξεπεράσει τα 15 δίς.
Τα συμπεράσματα του σεναρίου εργασίας οδηγούν σε ετήσιο έλλειμμα υψηλότερο από το 15,5% του εφιαλτικού 2009. Περί τα 30 δίς. Το οποίο προστιθέμενο στο χρέος της 31/12/19 (346 δίς) δίνει ως προβολή για την 31/12/20 αύξηση του χρέους στα 375 δίς.
Και εκφρασμένο ως ποσοστό του ΑΕΠ: 375/140=268% (από 178% την 31/12/19) !!!
Κι εδώ αρχίζουν τα αμείλικτα ερωτήματα και οι αναπάντητοι προβληματισμοί:
- πόσο πρόθυμες θα είναι σε περιβάλλον αποστροφής κινδύνου οι πληγωμένες αγορές να δανείσουν μια οικονομία με κατεστραμμένη δραστηριότητα και χρέος 268% του ΑΕΠ; Κι αν την δανείσουν, ποιά επίπεδα επιτοκίου θα θεωρηθούν ικανοποιητικά για να αντισταθμίσουν τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο τους;
- τι θα πράξει η κυβέρνηση για να αντεπεξέλθει στο επιτακτικό πρόβλημα κάλυψης του ανοίγματος του προϋπολογισμού; Θα επιχειρήσει αύξηση των εσόδων από μία ημιθανή οικονομία;
Θα προχωρήσει σε μειώσεις δαπανών για συντάξεις, αμοιβές ΔΥ και επιχορηγήσεις ΔΕΚΟ; Δεν μιλάμε πιά για 3, 4 η 5 δίς που πρέπει να γεφυρωθούν. Μιλάμε για 30. Ακόμη κι αν πάρει το πράσινο φώς από τον ESM για να χρησιμοποιήσει τα 15,7 δίς του "μαξιλαριού" που είναι δεσμευμένα, πάλι το άνοιγμα παραμένει χαώδες.
 
Όσοι βιαστείτε να χαρακτηρίσετε το παρόν σενάριο εργασίας τρομολάγνο η κινδυνολογικό, αναρωτηθείτε μήπως το Σεπτέμβριο αποδειχθεί όχι ακραίο, αλλά αντιθέτως συγκρατημένα αισιόδοξο.