Πώς «έσβησε» ο Γέρος του Μοριά!

Πανευτυχής έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα το 1843 ο Θ. Κολοκοτρώνης. Τι είχε γράψει ο Τύπος της εποχής

Από τον Τάσο Κ. Κοντογιαννίδη

Σαν σήμερα, στις 4.2.1843, ημέρα Πέμπτη, ο Γέρος του Μοριά, ήτοι o Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, έφυγε από τη ζωή από αποπληξία, αφού προηγουμένως το τελευταίο πενθήμερο είχε ζήσει ευχάριστες και ευτυχισμένες στιγμές, και το τελευταίο βράδυ του πίνοντας άφθονο κρασί στα ανάκτορα παρέα με τον βασιλιά Οθωνα... Από τον Τύπο της εποχής εκείνης θα ανασύρουμε τα δημοσιεύματά του για να δούμε πώς παρουσίασε τα γεγονότα, άγνωστα τα περισσότερα, τι συνέβη πριν και μετά τον θάνατο του μεγάλου ηγέτη της Επανάστασης του Γένους.

Πέντε μέρες πριν, την Κυριακή 31 Ιανουαρίου, στεφάνωσε τον γιο του Κωνσταντίνο, ευθύμησε στον γάμο του, τακτοποίησε μετά υποθέσεις της οικίας του, που βρισκόταν στη σημερινή οδό Κολοκοτρώνη, γωνία με τη Λέκκα, και την Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου παραβρέθηκε στον βασιλικό χορό, στην οικία Κοντόσταυλου, όπου διέμενε ο βασιλιάς Οθων, στη μετέπειτα πλατεία Κλαυθμώνος.

Στον χορό ήταν εύθυμος, αστειευόταν με τους παλιούς επαναστάτες, συνομιλούσε με τον βασιλιά και ο γλυκύς οίνος έρρεε στα ποτήρια που άδειαζαν και ξαναγέμιζαν. Γύρω στα μεσάνυχτα «επέστρεψεν χαίρων εις την οικίαν του (απόσταση 80 μέτρων), κατεκλίθη εις την στρωμνήν του, όπου κοιμόμενον τον προσέβαλεν η αποπληξία...» (εφημ. «Αιών»). Ο θάνατός του μαθεύτηκε στις 11 το πρωί από τις φωνές της άνευ γάμου συμβίας του Αλεξάνδρας, του επτάχρονου γιου του Παναγιώτη και του υπηρετικού προσωπικού. Ενημερώθηκε ο βασιλιάς Οθων, έστειλε αμέσως γιατρό, που απλώς «διαπίστωσε τον, από αποπληξία, θάνατόν του». Αυτό ήταν το τέλος του μεγάλου ανδρός, «που κατέλιπεν τον βίον του αναλγώς και αλύπως εις το 74ο έτος της ηλικίας του» (εφημ. «Αθηνά»).

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε στις 3.4.1769 κάτω από δέντρο σε βουνό του χωριού Μπούγα Μεσσηνίας. Ο πατέρας του Κωνσταντίνος κατέστη διάσημος αφού απήλλαξε «τας επαρχίας από την μάστιγα των αγρίων τυραννίσκων, απανθρώπων και απειθών Αλβανών», ενώ ο Θεόδωρος, όταν σκοτώθηκε ο πατέρας του, ήταν εννέα ετών και έμελλε στα 16 του να καταστεί απηνής διώκτης των Τούρκων.

«Εις την Τριπολιτσάν φέρων ξύλα επί ημιόνου, καθ’ οδόν εραπίσθη υπό Οθωμανού. Παρατήσας ημίονον και ξύλα, κατέφυγεν εις τα όρη και ορκίσθη να ανταποδώσει το ράπισμα». Κατενίκησε τους Τούρκους στις μάχες Γράνας, Βαλτετσίου, Αλώσεως της Τριπολιτσάς, Δερβενακίων, Αλώσεως Ακροκορίνθου, Ναυπλίου και της ματαιώσεως της υποταγής της Πελοποννήσου στον Ιμπραήμ». Οταν άκουγαν «Κολοκοτρώνης πολεμά», ήταν το σύνθημα της ήττας για τους Τούρκους και της νίκης για τους Ελληνες. Και όταν άκουγαν «Κολοκοτρώνης έρχεται», ήταν ο δαίμων του τρόμου και της απελπισίας για τους Τούρκους, ενώ για τους Ελληνες ο άγγελος της ελπίδας και της αναψυχής.

Η κηδεία του έγινε την επομένη 5.2.1843 στις 10 το πρωί και ήταν παρόν στο σπίτι του το Εθνος των Ελλήνων -πενθοφορούντες βασιλείς, κυβέρνηση, πρέσβεις, Ιερά Σύνοδος, αθηναϊκός λαός-, με τον νεκρό ντυμένο με στολή αντιστρατήγου, με ξίφος, περικεφαλαία, τσαρούχια και κάτω από τα πόδια την τουρκική σημαία.

Μια τεράστια πομπή ξεκίνησε, με τη μουσική να παιανίζει πένθιμα, και διά των οδών Ερμού και Αιόλου έφτασε στον Ναό της Αγίας Ειρήνης.

Τον πανηγυρικό, διάρκειας μίας ώρας, εκφώνησε από στήθους ο Κων. Οικονόμου εξ Οικονόμων. Διηγήθηκε τον βίο και τα κατορθώματα του νεκρού εντέχνως, χωρίς να δυσαρεστήσει τον παρευρισκόμενο πρέσβη της Τουρκίας. Και μετά έσπευσαν όλοι για τον τελευταίο ασπασμό, φιλώντας τον νεκρό στο μέτωπο και το χέρι...

Μετά η πομπή διά της Αιόλου και της Σταδίου έφτασε στο Νεκροταφείο, όπου εκφώνησε νέον επιτάφιο λόγο ο Παν. Σούτσος: Αναφέρθηκε στη στενοκεφαλιά της αντιβασιλείας το 1833 να τον κατηγορήσει για εσχάτη προδοσία, στην καταδίκη σε θάνατο με τον Πλαπούτα, συμβάντα που μόλυναν την Ιστορία και τη δικαιοσύνη, που διόρθωσε μόλις ενηλικιώθηκε ο βασιλιάς Οθων, όπου πρόβαλε και η μεγαλοψυχία του Γέρου!

πηγή